In groep op de openbare weg
De plaats van een voetganger in het verkeer is uiteraard het voetpad. Bij gebrek aan een trottoir wandel je op de verhoogde of gelijkgrondse berm. Is ook dit onmogelijk, dan ga je op zoek naar alternatieven zoals het fietspad of de parkeerstrook. Hou er dan wel rekening mee dat je voorrang moet geven aan fiets of auto. Is er echter geen goed alternatief voorhanden, dan kan je niet anders dan op de rijbaan te lopen. Je stapt dan links van de baan en achter elkaar.
Zichtbaarheid
In het donker of wanneer de zichtbaarheid onvoldoende is (minder dan 200 meter), draag je altijd reflecterend materiaal! Zorg ervoor dat je groep opvalt in het verkeer. Als je de rijbaan volgt (dus niet als je op het voetpad kan lopen) moet je groep ook verlicht zijn. Wanneer je links op de rijbaan stapt hoort rechts vooraan een rood licht en rechts achteraan een wit of geel licht. Dit is zo omdat je tegen de rijrichting instapt. Zou je toch rechts op de rijbaan stappen, dan draag je de lichten normaal (links vooraan een wit of geel licht en links achteraan een rood licht). Grote groepen moeten ook een of meer witte of gele lichten op de flanken van de groep dragen.
Oversteken
De rijbaan oversteken is een hele klus en is vaak gevaarlijk. Neem dus je tijd. Verzamel altijd eerst de groep zodat je niet als een langgerekt lint de rijbaan kruist. Let erop dat de leiding over de groep verspreid is als je gaat oversteken.
Oversteken doe je bij voorkeur op een zebrapad met verkeerslichten. Kijk (bij de voorbereiding van de tocht bijvoorbeeld) of er verkeerslichten op je route liggen. Oversteken doe je uiteraard als het licht voor voetgangers op groen springt. Verspringt het licht op rood terwijl de groep nog aan het oversteken is, dan moeten degenen die nog niet begonnen zijn met oversteken, wachten tot het weer groen wordt.
Zijn er geen verkeerslichten in de buurt, maar is er op minder dan ongeveer 30 meter een zebrapad, dan steek je daar over. Autobestuurders moeten een zebrapad met matige snelheid naderen en ze moeten je voorrang verlenen. Hier mag je als groep dus wel in één keer de baan oversteken. Het is immers voor elke weggebruiker verboden om door een groep voetgangers te breken die reglementair oversteekt. Een uitzondering is de tram: wanneer je tramsporen kruist, moet je de tram voorrang geven.
Is er geen oversteekplaats voor voetgangers voorzien, dan steek je de rijbaan over op een plaats waar je duidelijk gezien kan worden door het aankomende verkeer. Ga met de begeleiding tussen het verkeer en je leden staan, zo zorg je ervoor dat je zelf een goed zicht hebt en kan je aanwijzingen geven aan je groep. Vertrekken tussen geparkeerde auto's, in bochten of op hellingen ... is sterk af te raden.
Begeleidingsbevoegdheid
Begeleide groepen mogen ook rechts op de rijbaan naast elkaar lopen. De leiding van de groep draagt dan zeker reflecterend materiaal en zorgt ervoor dat de groep samen blijft aan de rechterkant van de rijbaan. Momenteel is er nog veel onduidelijkheid over de voorwaarden om als groepsleider te mogen optreden. Momenteel kan iedere begeleider van een groep voetgangers een groepsleider zijn. We raden toch aan om links te lopen omdat dit veiliger is, en dus weinig of geen gebruik te maken van de mogelijkheid die de wet ons biedt.
Tips
- Hou je groep zo klein mogelijk: een kleine groep is veel overzichtelijker, en laat zich ook gemakkelijker sturen door de begeleiding;
- Plan een route in een omgeving met zo weinig mogelijk te verwachten risico’s. Vermijd alles wat rood is op je stafkaart (wegen met hoge snelheden);
- Stippel reeds op voorhand je reisweg uit. Heb oog voor de gevaarlijke punten (oversteekplaatsen);
- Ook als je overdag een grote tocht doet neem je beter reflecterend materiaal en lichtjes mee. De kans bestaat immers dat je pas tegen valavond de eindmeet bereikt;
- Geef duidelijke instructies bij het begin van de tocht. Overloop de belangrijkste verkeersregels, vraag correct gedrag en voldoende concentratie, wijs ook op mogelijke gevaren in de tocht. Maak goede afspraken. Bijvoorbeeld: we beginnen niet met oversteken alvorens de groep bijeen is;
- Reageer onmiddellijk en kordaat als je iemand iets onveiligs of ongepast ziet doen;
- Wanneer je een dorps- of stadsspel organiseert, druk je leden dan op het hart dat ze de verkeersregels moeten respecteren;
- Verspreid de begeleiding over de groep. Zijn er grote leeftijdsverschillen, dan kan je ook de oudere leden vooraan en achteraan laten lopen.
Het gebruik van reflecterende of fluorescerende kleding in het verkeer is niet wettelijk verplicht, maar veel ongevallen met voetgangers en fietsers gebeuren doordat ze moeilijk te zien zijn.
